Eenzaamheid & zingeving

Thema eenzaamheid in de krant

Ik las dit weekend in De Standaard een uitgebreide reportage over eenzaamheid. Geen statistieken, maar een aantal verhalen, over generaties heen over eenzaamheid. Ik kreeg het er koud van, werkelijk. Het waren indringende getuigenissen en wat mij het meeste trof, was de verwijzing naar zichzelf. Dat ze geen aansluiting vonden en dat het wel ergens aan zichzelf moest liggen. Maar dat ze er de vinger niet kunnen opleggen. Want die eenzaamheid, daar kiezen ze niet voor.

Eenzame leerlingen en jongeren

Soms zie ik het ook in de klas. Leerlingen die geen aansluiting vinden, die hard hun best doen maar het lukt niet. Omgekeerd, ze worden niet gepest of gemeden, van beide kanten is er vriendelijkheid en goede wil, maar het is een beetje zoals Ruben het in De Standaard zegt: “De Ruben” noemen ze me, maar ze bellen me nooit op.”

Dirk De Wachter

In De Morgen van dit weekend las ik dan weer een interview met Dirk De Wachter. Het woord eenzaamheid viel er niet, maar wel het ongelukkig zijn, het gebrek aan zingeving. Het trof mij, want ik vond het best herkenbaar wat er in bovenstaand citaat staat. Niet dat ik veel mensen om mij heen ken die werkelijk hun hele leven bezig zijn met ‘NV ik’ maar wel met hun projecten en dromen en realisaties. Ik pleit overigens schuldig wat dat betreft.

Levinas en Wittgenstein

Tijdens mijn studies filosofie heb ik uitgebreid kennisgemaakt met Levinas en Wittgenstein. Zij zetten de andere als fundamenteel gegeven in de menselijke zingeving. De Wachter verwijst naar hen.

Levinas zegt: wij zijn in de blik van de ander. Heidegger zegt: dasein ist mit sein. 

In politieke discours zie ik vooral de promotie van NV ik

Vervolgens verwijst hij naar het christendom:

Het principe dat je je iets aantrekt van de ander komt door de eeuwen heen in alle menselijke beschavingen naar voren, gelukkig maar. Alleen: het christendom heeft er een speerpunt van gemaakt. En nu we de christelijke structuren grotendeels hebben afgebroken, zeg ik: laten we dan ten minste de boodschap behouden.’

Ik vind dat best moedig. Je iets aantrekken van een ander is geen exclusief terrein van het christendom, maar het lijkt bovenals een boodschap nog weinig weerklank krijgt. Wanneer ik politieke verslaggeving bekijk, merk ik dat de NV ik behoorlijk wordt gepromoot: je moet succes hebben, aan het werk zijn, economisch relevant zijn etc.

Zou het kunnen dat we iets aan het vergeten zijn en daarom fundamenteel de verkeerde richting uitgaan ?