Gelezen: Een zomer als geen andere – Rudi Vranckx
Zomer 2020 was bijzonder: het covidvirus zette nog altijd de hele wereld onder druk. Net in die zomer maakte Rudi Vranckx een roadtrip met een camper. Hij bezocht plaatsen van historisch belang, interviewde mensen in heel Europa en verbond verleden met het Covid-heden. Werpen deze analyses een blik op onze toekomst?
Oorlogsjournalist
Rudi Vrancks hoeft weinig voorstelling. Als journalist maakte hij tal van reportages in oorlogsgebied en laat daarin veelal de mensen zelf aan het woord. Stond de wereld (en oorlog) stil door covid? Wellicht niet. Het nieuws werd echter gedomineerd door het wereldwijde virus en internationale vliegreizen waren niet onmiddellijk aan de orde voor deze journalist. Daarom nam hij de camper en trok doorheen Europa. Een Europa dat zwaar getroffen was (en op dit moment is) door corona. In zekere zin ook een beetje oorlogsgebied, met slachtoffers en inperking van vrijheid. Anderzijds ook weer niet: want nergens zoveel eensgezindheid over wie de vijand was.
Schengen: alsof het verdrag door covid onbestaand is
Vranckx reist met zijn camper en verbindt lokale geschiedenis met het heden. Het eerste stuk kraakt onder de symboliek. Het kleine dorpje Schengen, beroemd om het Schengenakkoord waar beslist werd om het gros van de Europese grenzen af te schaffen, zit nu letterlijk bijna geplet tussen gesloten grenzen. Het dorp bevindt zich op een drielandenpunt en leeft bij gratie van toerisme. Nu blijven die toeristen weg, ieder land met eigen voorschriften.
Op maandagochtend 16 maart 2020 was het plots een ruw ontwaken voor de inwoners van Schengen. Op het tweebaansbruggetje naar Perl aan de overkant van de Moezel verscheen plots de Duitse Bundespolizei en die hield alle inwoners tegen. ‘Dit hield ik niet voor mogelijk, bijna 35 jaar na het historische akkoord’, vertelt de burgemeester in shock. ‘Duitse politie met wapens’!
Citaat uit Rudi Vranck, Een zomer als geen andere, Op zoek naar onze toekomst (Horizon 2020)
Een tocht doorheen zuid-oost Europa
Vervolgens trekt Vranckx verder: Freiburg, Davos, plaatsen die bekend zijn om hun politieke belang. Maar ook Vo, het dorp dat opeens wereldnieuws werd omdat corona er in alle hevigheid toesloeg, nog voor de rest van Europa aan de beurt kwam. Het was de eerste coviddode in Italië, het begin van een tragedie.
Ziekenhuizen konden de toevloed van patiënten niet meer aan. Het leger werd ingezet. Militaire trucks reden volgestouwd met lijkkisten door de straten van de stad. Voor mij was dit nog het meest verbijsterende beeld van allemaal, een schok voor het naoorlogse Europa. Ik verwachtte niet dit ooit nog te zien in onze veilige, beschermde wereld. Dit was oorlog. Politici, medici, zorgpersoneel, iedereen begon plots oorlogsretoriek uit te kramen. Ziekenhuizen werden frontlinies genoemd.
Citaat uit Rudi Vranck, Een zomer als geen andere, Op zoek naar onze toekomst (Horizon 2020)
De man en vrouw uit de straat, de professor en de schrijver
Elk hoofdstuk laat Rudi Vranckx andere mensen aan het woord. Dan weer de burgemeester, man of vrouw uit de straat, dan weer een professor met kennis van zaken of een filosofisch auteur als Ilja Leonard Pfeijffer of politicoloog Ivan Krastev.
Rudi Vranck vraagt aan Herman Goossens wat de voornaamste les is die getrokken moet worden.
Het feit dat er onvoldoende samenwerking was in Europa. (…) En dat is niet de schuld van de Europese Commissie. Ze hadden al na de pandemie van 2009 voorstellen voor een betere samenwerking, voor een ander gezondheidsbeleid, meer Europees. Je moet het vooral die lidstaten verwijten. Die zijn niet bereid om hun autonomie af te staan.
Citaat uit Rudi Vranck, Een zomer als geen andere, Op zoek naar onze toekomst (Horizon 2020)
Ilja Leonard Pfeijffer heeft het dan weer over (massal-)toerisme en migratie, het eerste wordt positief gewaardeerd omdat het geld opbrengt, terwijl migranten een negatieve connotatie krijgen omdat ze hulp zoeken.
Pfeiffer vertelt over een bezoek dat hij jaren geleden aan Malta bracht. Hij zag er naar eigen zeggen, geen enkele zwarte persoon, terwijl heel wat bootvluchtelingen net in Malta stranden. Hoe kon dit? Bleek dat migranten die op Malta aankomen bewust niet aan land worden gelaten.
Als ze er toch in slagen voet op Maltese grond te zetten, dan wordt er alles aan gedaan om ze buiten zicht te houden. Dat is een heel erg bewust beleid met het oog op toerisme, want teveel zwarte mensen in de straten van Valletta, dat zou toeristen kunnen afschrikken. (…) Er meren heel wat cruiseschepen aan. Nu heb ik eens op zo’n website gekeken wat zo’n cruistrip kost. Voor een mooie cabine – minibar en airconditioning inbegrepen – op een cruise van acht dagen betaal je in het hoogseizoen vier- tot achthonderd euro. Een plek aan boord van een gammele rubberboot van Tripoli naar Lampedusa kost ongeveer duizend tot tweeduizend euro.
Ilja Leonard Pfeijffer, citaat uit Rudi Vranck, Een zomer als geen andere, Op zoek naar onze toekomst (Horizon 2020)
Een document voor later
Tijdens de zomer 2020 was er nog geen sprake van een tweede, laat staan derde golf. Over gevaarlijke varianten werd nog niet gesproken. In de zomer 2020 was bijna alles terug open (met regels) en in september openden de scholen hun poorten wagenwijd. Van een werkend en betaalbaar vaccin is in het boek nog geen sprake. Zo snel gaat het allemaal.
Zo snel, dat het wellicht goed is dat iemand even de gewone en ongewone kant van dit verhaal belicht heeft. Over die zomer die helemaal anders was. De zomer die misschien een voorbode was maar het liefst van al enkel een herinnering aan moeilijke tijden. Wie zal het zeggen?
Je kan de schrijver nooit uit het boek halen. Bij een auteur als Rudi Vranckx is dat zeker zo. In zijn reportages neemt hij standpunten in, belicht hij zaken, klaagt hij aan, roept op. Dat is in dit boek niet anders.
Bij dit boek horen TV-reportages, deze waren te zien op Canvas.
Rudi Vranck, Een zomer als geen andere, Op zoek naar onze toekomst, is een uitgave van Horizon (2020) en telt 224 blz. Het is o.a. te koop bij Bol.com voor €22,99.
TIP ! Voor je klikt op bovenstaande gigant, even dit: je lokale boekhandelaar verkoopt je met liefde en advies dit boek. Daarmee steun je mensen uit je dorp of stad of regio. Veelal kan je ook bij je lokale boekhandel online bestellen.
Zin in meer boeken? Klik hier.
