Gelezen en (niet) goedgekeurd

Klara zegt nee

is het boek dat al een jaartje ’te lezen’ ligt. Vorig jaar leek het alsof de tweede oorlog en de situatie van joden hierin me bleven achtervolgen. Wereldoorlog II of het lot van de joden leek wel altijd een zij- of hoofdthema. Meestal wel goede boeken, maar het verklaart wel waarom ik ‘Klara zegt nee’, een tijd heb laten liggen.
Toch verschilt dit boek van vele ‘klassieke’ verhalen. Het verhaal gaat immers over Klara die de concentratiekampen overleeft en terug aan haar leven kan beginnen. Kan, want of ze wil is niet zo duidelijk. Klara ‘zegt’ nee en ‘is’ ook in vele gevallen nee. Het is een thema waar ik nog nooit over nagedacht heb of gelezen : hoe het is om als te leven als overlevende van een concentratiekamp. Veel over die kampen staat er niet in, maar wel genoeg om nu en dan te huiveren en te beseffen dat er ook zoiets als zielsmishandeling bestaat, naast alle fysieke mishandeling.
Een aanrader in het genre, maar geen vrolijke literatuur !

Soazig Aaron, Klara zegt nee, 2005

Het grote verlangen

Sedert ik de blog van ‘Het Grote Verlangen’ volg heb ik altijd al eens het boek, waarop de titel van de blog trouwens gebaseerd is, willen lezen. Dat heeft lang geduurd maar een paar weken geleden heb ik dan eindelijk het laatste blad gelezen.
Fijn detail, het boek werd mij niet enkel via internet aangeraden, het werd mij ook via een soort internetboekruil aangeboden. Dankjewel !
Het boek heeft de AKO literatuurprijs gewonnen en wekte grote verwachtingen bij me op, maar ik moet zeggen dat ik er mij doorheen heb moeten worstelen. Toch kan ik begrijpen dat het in een bepaalde tijd wel ‘hoogtij’ was en misschien ook voor een bepaald publiek. Mijn grootste worstelen met het boek was de naar mijn mening afwisselende kwaliteit. Soms las ik pareltjes van bladzijden, dan leek het alsof er gewoon fabrieksgewijs verder geschreven werd. Het thema van het boek is natuurlijk zeer groot en herkenbaar : verlangen en hoe herinneringen ons verlangen kleuren en omgekeerd : het het verlangen onze herinneringen kleurt.

“Alleen de herinnering is gebleven”, zei ze, “en de herinnering is niet genoeg, de herinnering is een groot verlangen”. (blz. 15)

“Met het verlaten van het huis waarin men opgroeide,” zei hij, “met de scheiding van de jeugd, groeit het verlangen naar dat huis, naar die jeugd, want tijdens de odysee wordt één ding duidelijk: men raakt zijn onschuld kwijt. Is een hap genomen uit de appel van de boom van kennis, en die kennis is het andere, kennis die men nog niet bezit… is die hap genomen dan heeft men het paradijs verlaten en is terugkeer onmogelijk. De gelukzalige staat van kennisloosheid komt nooit meer terug. Men bezit door eerst te verliezen”. 

De titel van het boek is dubbel : enerzijds verwijst het naar het verlangen van het hoofdpersonage om zijn kindertijd te herconstrueren (hij heeft zo goed als geen herinnering aan die tijd), alswel het verlangen van ieder (volwassen mens) naar de ‘paradijservaring’ toen alles nog complexloos en zorgeloos was, of althans in onze gedachten. Een samenvatting van het boek vind je hier.

Marcel Möring, Het grote verlangen, 1993

De winterreis (Amélie Notomb)

Op naar een heel ander en vooral lichter boek dacht ik en koos resoluut voor één van mijn favoriete schrijfsters Amélie Notomb. Het verhaal begint explosief : een man stapt de luchthaven binnen met het doel een aanslag – nee, geen terroristische ! – te plegen. Waarom hij dat doet, kom je langzaam te weten en typisch bij Notomb is de zwarte humor. Je kan niet anders dan glimlachen bij zoveel ellende die je leest.

Zoals gewoonlijk leest het boek als een trein en ga je al uitzien naar het moment dat je verder kan lezen. Een boek waarvan ik denk dat het werkelijk voor iedereen een leuk boek is. Geen zware filosofie, herkenbaarheid in het onalledaagse en natuurlijk, een schitterende pen. Mocht je écht niet weten wat onder de kerstboom gelegd, dan zal dit bij iedere lezer goed scoren. Dik is het ook al niet !

Amélie Notomb, De winterreis, 2009