Gelezen: Heida – Seinunn Sigurdardottir
Terug naar de natuur
Ik was onmiddellijk enthousiast toen ik over dit boek hoorde. De IJslandse Heida laat een modellencarrière in New York voor wat ze is en gaat als alleenstaande vrouw een boerderij runnen in het woeste IJsland. Haar leven staat sindsdien zo goed als geheel in het teken van de honderden schapen. Ze moeten worden gevoed, verzameld, beschermd. Het lammerenseizoen moet de toekomst waarborgen.
Soms vrees ik dat we als mens onze band met de natuur wat vergeten zijn. Verwarmde en verlichte huizen, werk dat we op alle mogelijke momenten kunnen (en moeten !) doen, contacten over de hele wereld zonder dat je je huis uit moet. We zijn meesters van onze tijd en planning (of slaven).
Lees het boek van Heida en er rolt zich een leven voor je uit dat gedicteerd wordt door seizoenen, de dreiging van een vulkaan en de oprukkende energiecentrales die het landschap voor altijd willen veranderen.
Dagboek
Het boek leest als een dagboek en is daar behoorlijk onduidelijk in. Enerzijds staat op de cover ‘Steinunn Sigurdardottir‘ als auteur van het boek. Op de achterflap staat de auteursfoto. Maar in het boek staan foto’s van Heida. De dagboekstijl verraadt geen grote literaire ambities. Misschien gewoonweg een copywriter ? Superduidelijk is het niet, maar dat doet geenszins het leesplezier teniet.
Ik wil geen keukentafelmens zijn
In het eerste deel van het boek leren we Heida kennen als een ware tegenstander van de plannen om een energiecentrale in haar gebied neer te planten. De plantage zou het landschap en de waterlopen drastisch veranderen. Heida is allesbehalve een manager achter een bureau maar haar idealisme leidt toch tot een actieve politieke inzet.
Ik ben echt heel boos over hoe er met mensen wordt omgegaan in heel die zaak rond de energiecentrale. Dat gedrag moet ophouden. Het is mijn doel om daar invloed op te hebben en aandacht te vragen voor dit soort machtswellust en geweld.
Er is nog iets dat mij sterk drijft en dat is dat ik een grote hekel heb aan mensen die aan de keukentafel zitten en overal tegen zijn en alles beter weten maar niet bereid zijn om de volgende stap te zetten en te proberen invloed uit te oefenen. Ik wil geen keukentafelmens zijn.
Schapen drijven
In de herfst moeten alle schapen bijeengedreven worden. De boeren doen dat samen, het gaat om zo’n vijf- tot zesduizend schapen. Nadien worden ze gescheiden naar eigenaar en volgt er een gigantisch feest.
Het heerlijke weer bleef duren tot vrijdag. heerlijk om met zoveel zon en warmte vrienden en bekenden te ontmoeten die je niet vaak ziet. (…)
Er bleven wel twintig man eten ’s avonds, toen de schapen eenmaal beneden waren, maar nog niet verdeeld. Er was genoeg voor iedereen. (…)
Iedereen verheugt zich om de Grafarétt de volgende dag en het feest in Tungusel. Twee nachten lang wordt er hier in de boerderij in elk hoekje geslapen, op bedden, in slaapzakken op de grond, in de kamer, onder de keukentafel. Overal.
Heida: “Boer zijn heeft voordelen”
Natuurlijk moet je een positieve instelling hebben en kunnen inspelen op wat er zich voordoet op het gebeid van weerstomstandigheden en natuurgeweld. Sommige jaren is het schapen houden moeilijk wegens kou en natheid. (…)
Je hebt ook het voordeel dat je een gezonde en volledige maaltijd kunt eten waarvan je weet waar hij vandaan komt. Je staat op eigen benen en hebt alleen met jezelf te maken. Dat is onbetaalbaar
Gemeenschap
Behalve de ongelooflijke verbondenheid met de natuur, was ik evengoed verrast over de verbondenheid onder de boeren en de veelzijdigheid van het beroep. Zo gaat Hilda bij vele boeren ongeboren schapen tellen, met een machine controleert ze de zwangere ooi en telt ze te werpen lammeren. Die telling is belangrijk omdat ze mede bepaalt hoe de ooi gevoed moet worden en wat de perspectieven zijn. Zo’n opdracht vraagt specifieke kennis en kan niet door 1 iemand alleen gedaan worden. Hilda slaapt dan verschillende dagen bij de boer in, het hele ’tellen’ gebeurt bijna in bandwerk, waarbij iedereen van de boerderij meewerkt.
Hetzelfde geldt bij het hooien of het verzamelen van de schapen in de herfst. Dat red je niet in je eentje. Het is een gemeenschapszin die ik hier niet echt ken. Wij staan nogal op onze zelfstandigheid hier en de aard van ons werk laat dat ook toe. Of het zijn meteen betaalde collega’s die je meehelpen.
Heida of een ander perspectief
Ik heb vanaf de eerste bladzijde van het boek genoten. Literair geen hoogstandje, maar wel een compleet andere wereld. Maakte ik mij zorgen over deadlines en vergaderingen, dan is de dreiging van een wakkere vulkaan wel iets anders. Of een storm waarbij je vreest dat de schapenstal het niet zal houden. De stal waar je werk en leven in zit.
Het relativeerde mijn zorgen onmiddellijk !
Praktisch
Steinunn Sigurdardottir, Heida, schaapherder aan de rand van de wereld; 286 blz., uitgegeven door Harper Collins, 2019. Te koop bij o.a. Bol.com voor €19,99 (paperback) of €13,99 (ebook)
