Onderwijspraat : inclusief onderwijs – zo kan het ook

Inclusief onderwijs : iedereen samen ?

Er is al veel te doen geweest om het zogenaamde inclusief onderwijs. Heel kort door de bocht : alle kinderen kunnen naar dezelfde school en het bijzonder onderwijs hoeft niet (meer). Mits enige aanpassingen hier en daar moet dat toch lukken.
Ik zei het al, kort door de bocht en er valt veel over te zeggen. Dat laat ik anderen zeggen. Hier komt het verhaal van een praktijkvoorbeeld dat uitmunt in zijn eenvoud én succes. Dat werkt aan inclusief onderwijs maar tegelijkertijd de bijzondere zorg voor kinderen niet vermindert. Het is budgetair zo goed als een nuloperatie. Het vraagt van de leraren zo goed als geen extra inspanning. Inclusief onderwijs zoals het overal makkelijk zou kunnen zijn. Lees mee.

Ieder kind heeft recht op de nodige zorg

De school waar ik werk is klein en heeft een ASO profiel met componenten klassieke talen, wetenschappen en wiskunde. Dat is het. Ze trekt dan ook leerlingen aan die graag tussen de boeken zitten en talent hebben voor abstract redeneren.
Stel dat we daar morgen leerlingen tussen zetten die helemaal geen talent hebben voor abstract redeneren of die niet zo vlot omgaan met taal en cijfers, dan hebben we misschien wel inclusief onderwijs, maar ook ongelukkige leerlingen. Het lijkt me nefast voor iedere leerling om in een klasgroep te zitten waarbij de uitdagingen niet aansluiten bij de talenten. Het heeft dus geen zin leerlingen in de klas te zetten die wel even oud zijn, maar moeite hebben om tot 100 te tellen.

Leerlingen uit het buitengewoon onderwijs in een ASO school

Tot een directeur het briljante idee had om leerlingen én leraren te verhuizen. Zo zijn is bij ons op school iedere dinsdag een volledige klas uit het buitengewoon onderwijs bij ons te gast samen met hun leraren. Hun lessen sluiten aan bij hun talenten en mogelijkheden. Hun leraren zijn experts. Tijdens de speeltijd – wanneer vakken en toetsen wegvallen – zijn ze net als onze leerlingen op de speelplaats. Ze doen mee aan de middagsport. Bij uitstappen gaan ze mee met onze leerlingen waar ze in gemengde groepjes opdrachten krijgen die bij de uitstap horen. Met onze leraren en met die van hen. Op die manier leren onze leerlingen hen kennen en vice versa, doen ze samen allerlei activiteit. Geen theorie hier over inclusief onderwijs, maar echt samen dingen leren en meemaken. Het lerarenkorps leert van elkaar zonder dat er maar één vergadering aan te pas komt. Tijdens de koffiepauze. Tijdens de gezamenlijke activiteiten. ‘Ha, zo doen jullie dat !’. Inclusief onderwijs dat ook nog eens competenties van alle leraren versterkt.

1 dag per week, is dat wel inclusief onderwijs ?

Het gaat dus maar om 1 dag per week. Waarom niet de hele school verhuizen ? Waarom niet in alle scholen dergelijke klasjes maken ? Vooreerst : het gaat hier om een proefproject dat ontstaan is uit het idealisme van een directeur. Hier zijn geen wetten of regels aan verbonden. Ten tweede : het spreekt voor zich dat de ’thuisschool’ heel wat meer ervaring en competenties heeft met deze leerlingen dat de ASO school. Het is belangrijk om zowel leerlingen als leraren niet los te maken van deze thuisschool.
Verder blijkt dat 1 dag avontuurlijk en opwindend is voor deze leerlingen (nieuwe omgeving, verhuis, andere regels) maar ook best vermoeiend. Meer dan één dag zou misschien teveel zijn.
Anderzijds : het project wordt door heel wat Leuvense scholen gedragen. Wij zijn zeker niet de enige school in het Leuvense die een klasje inclusief onderwijs heeft.

Op dinsdag de klas van Lieze en op donderdag frieten

Ik sta er iedere keer van te kijken hoe vlot jongeren contact leggen. Het is alsof hun eerste solidariteit bij leeftijdsgenoten ligt. Natuurlijk is er soms koudwatervrees (langs beide kanten) en wordt er op verschillende manieren gecommuniceerd. Het klikt met de een al beter dan met de ander.
Nog geen enkele keer heb ik de vraag gekregen ‘wat komen die hier doen’, maar wel ‘gaan die mee naar Plankendaal ?’ Omdat dit van bij het begin van het schooljaar al zo is en het ook de komende jaren zo zal zijn, zien de leerlingen het als de normaalste zaak van de wereld. Op dinsdag is de klas van Lies hier. Even normaal als er frieten zijn op donderdag. Alsof het nog nooit anders geweest is.

De normaalste zaak van de wereld dus. Als dat geen inclusief onderwijs is …