Gelezen: De logica van geluk – Mo Gawdat

Wat als er een logica van geluk was ?

Stel je voor dat er een logica van geluk bestond en je vervolgens de formule kon achterhalen.  Dan zouden we die toch allemaal toepassen, niet ?  Alleen gaat het niet over 1 formule voor iedereen, maar vele formules die je gaandeweg dienst bewijzen. Voor die formules hoef je zelfs niet eens het boek van Mo Gawdat lezen, want de meeste ken je zelf.

We weten allemaal dat meer tijd doorbrengen met geliefden ons gelukkiger maakt. Dat piekeren zelden tot nooit gelukkig maakt. Het zijn wijsheden die we kennen maar waar we niet naar leven. Het boek van Mo Gwadat is een verzameling van wijsheden (gekend en nieuw) die op hun waarde worden getest. In tegenstelling tot Het Happiness Project van Gretchen Ruben, (aanrader !) is dit boek filosofischer van aard.  Je leest niet wat je kan doén, maar wel hoe je je denken zo kan omvormen dat je wijze beslissingen neemt. Beslissingen die tot meer geluk leiden.

Een persoonlijke zoektocht

Mo Gawdat heeft er al een behoorlijke carrière bij Google op zitten.  Hij werkt bij Google-X, waar men compleet ‘out of the box’ denkt en geen idee te gek is om te onderzoeken. Vanuit die instelling  – onderzoek – gaat hij op zoek naar wat geluk echt is. Zijn er universele ‘regels’ of ‘formules’ die voor iedereen kunnen gelden ? Is er een logica van geluk ?
Zijn die formules bestand tegen het grootste verdriet dat je kan overkomen: het verliezen van je kind ? Want dit is net wat Gwadat aan het denken heeft gezet. Het verliezen van zijn jongvolwassen zoon. Gawdat’s zoektocht is bijgevolg persoonlijk én getoetst.

Geluk is onze standaardinstelling

Gawdat neemt meteen een volle start wanneer hij stelt dat de standaardinstelling van een mens geluk is. Kijk naar kinderen zegt hij. Zij leven volledig in het moment en kunnen vol verwondering en blijdschap genieten van het vallen van een blad. Ze maken vrienden zonder het concept vriendschap überhaupt te kennen. Geef ze voldoende aandacht en op tijd en stond eten en ze kennen geen zorgen. Wat is er dan gebeurd ?

Veel. Ze zijn gaan denken. Vergelijken. Ze leerden zichzelf in tijdsperpectief te zetten. Er ontstond een vroeger en later.

Denken bepaalt grotendeels ons geluk

Volgens Gawdat mogen we best kritisch zijn over ons denken. Dat stemmetje in ons dat – soms onhoorbaar – zegt dat we niet genoeg zijn, meer moeten werken, etc. Laat dat stemmetje maar ratelen, zegt hij, maar aanvaardt dat jij het stemmetje niet bent. Ga er niet tegenin, dat kost alleen maar energie en voedt misschien zelfs de ellenlange innerlijke dialogen die je liever kwijt dan rijk bent.

Controle is een illusie

Gawdat somt een hele reeks illusies op. Zo zijn we niet alleen onze gedachten niet, we zijn ook ons lichaam niet. Zelf vind ik dat een behoorlijk dualistisch denken, maar ik begrijp wel wat hij bedoelt. Je valt niet samen met je lichaam. Misschien had hij het beter zo verwoord. Iedereen is veel meer. De grootste illusie is wel de gedachte dat we totale controle kunnen hebben. Als we maar genoeg werken, genoeg denken, genoeg bewust zijn en gezond eten, dan hebben we de boel toch behoorlijk onder controle ?
Er zullen echter altijd zaken zijn die buiten onze controle vallen. De gedachte dat er zoiets bestaat als een ‘safe model’ waarin alle risico’s zijn uitgesloten is een illusie. We zijn nooit volledig veilig, nooit is alles voorspelbaar. Dat kan beangstigend zijn, maar dat hoeft niet.

Daden helpen je vooruit, niet gedachten

Tegenover zoveel onvoorspelbaarheid en gebrek aan controle staat dikwijls veel angst. Angst helpt ons echter niet vooruit. Willen we echt vooruit in het leven dan zal dat moeten komen van onze daden, niet van onze angsten, of lees: gedachten.

Anti-dotum tegen angst

De logica van geluk pleit voor een leven in het nu. Angst heeft altijd te maken met vroeger of later. Je bent angstig om wat er misschien zal gebeuren (toekomst) of om wat je is overkomen (verleden). Het nu is angst-vrij. Dankbaarheid plaatst je in het nu.

Angst komt voort uit gedachten, uit wat we (menen te) zien, hoe anderen reageren op ons etc.  In de logica van geluk daagt Gawdat ons uit om kritisch te zijn tegenover wat we zomaar aannemen. Hij haalt daarvoor de mosterd bij Katie Byron. Is het wel waar wat ik denk ? Is het wel waar wat anderen zeggen ? Klopt mijn aanname wel ? Ons brein is geprogrammeerd om ‘gaten te dichten’. Met kleine stukken informatie heeft ons brein geen probleem. Ze worden verzameld en ons brein maakt er een verhaal van. We leggen automatisch verbanden en trekken conclusies. Over tal van zaken klopt dat ook en hoeven we ons geen zorgen te maken. Maar als het over ons leven gaat en ons welbevinden is het goed om nu en dan eens onze gedachten onder de loupe te leggen.

Liefde zit altijd in de geluksformule

Tenslotte kan ook het woord liefde in de logica van geluk niet ontbreken. Gawdat heeft het hier niet in de eerste plaats over romantische liefde. Hij heeft het over geven, zomaar. Geef zoveel mogelijk: vriendschap, liefde, tijd, competentie, déél wat je hebt en doe dat overvloedig. Geven maakt gelukkig. “Hoe meer je geeft hoe meer je terugkrijgt”, schrijft hij. Ik denk dat geven de wereld mooier maakt. Een glimlach, een goede dag. Mij maakt het niet uit of iemand terug glimlacht of een goede dag zegt. Als ik glimlach, dan ben ik toch één moment positief en is dat sowieso winst voor mezelf en maak ik de wereld toch een klein beetje mooier, niet ?

Samengevat

Mo Gawdat, De logica van geluk, ontdek de formule, 272 blz., uitgeverij Brandt, 2017
Te koop bij bol.com voor € 20.