Gelezen – Het bittere kruid – Marga Minco
Marga Minco put uit eigen herinneringen
Het bittere kruid (verwijzend naar de Sedermaaltijd) gaat over een joods gezin ten tijde van de tweede wereldoorlog. Het is een verhaal dat in je kleren kruipt, al wordt er niet met grote woorden over de oorlog gepraat. De oorlog lijkt continu een randverschijnsel, iets dat overwaait. Marga Minco (°1920) zou het verhaal deels op eigen ervaringen en deels op anekdotes hebben gebaseerd.
Het verhaal wordt verteld door een jong meisje dat ziet wat er rond haar gebeurt. Zij en haar familie lijken de oorlog te ondergaan, niet beseffend dat die oorlog een gruwelmachine is die het specifiek op hen gemunt heeft.
Na enige tijd zei mijn vader : “we wachten nog tien minuten, dan steken we het grote licht aan”. Maar voor die tien minuten om waren, ging de bel. Het was even voor negenen. We bleven zitten en keken elkaar verbaasd aan. Alsof we ons afvroegen : Wie zou daar zijn ? Alsof we het niet wisten ! Alsof we dachten : Het kan net zo goed een kennis wezen die op visite komt ! Het was immers nog vroeg in de avond en de thee stond klaar.
[perfectpullquote align=”right” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Alsof we ons afvroegen : Wie zou daar zijn ? Alsof we het niet wisten ! Alsof we dachten : Het kan net zo goed een kennis wezen die op visite komt ! Het was immers nog vroeg in de avond en de thee stond klaar.[/perfectpullquote]
Ze moeten een loper gehad hebben.
Ze stonden in de kamer voor we ons hadden kunnen verroeren. Het waren grote mannen en ze hadden lichte regenjassen aan.
“Haal onze jassen even”, zei mijn vader tegen mij.
Mijn moeder dronk haar kopje thee uit. (p. 52)
Ongeloof
Dat ongeloof blijkt door het hele boek.
“En jullie nu ?” zei de buurman. Hij kwam wat dichterbij. “Wat doen jullie ?”.
“Wij ?” zei mijn vader. “Wij doen niets. Waarom zouden we ?”
De buurman haalde zijn schouders op en plukte een blaadje uit zijn heg.
“Als je hoort wat ze daarginds….”
“Hier zal het wel niet zo’n vaart lopen,” zei mijn vader.
Stilte in het boek
Marga Minco schrijft ontzettend ingetogen. Alsof ieder woord gewogen is. Er wordt bijzonder zuinig omgesprongen met emotie. Ook al eindigt het boek allesbehalve goed, toch blijft de ingetogenheid. Alsof er Marga Minco vooral stilte in haar boek wou stoppen.
Samengevat
- Taal : Vlot geschreven.
- Inhoud : Het semi-autobiografisch verhaal van een joodse tiener ten tijde van de bezetting
- Emotie : ingetogen
- Themata : joods gezin onder de bezetting, nauwelijks beseffend wat hen overkomt
- Genre : autobiografie
- Personages : ik-figuur (naamloos), haar ouders, broer en zus
- Tempo : vlot
- Context : Nederland, WO II
Praktisch
- Marga Minco, Het bittere kruid, uitgeverij Bert Bakker, 90 blz.
- Te koop bij bol.com voor € 19,95, maar makkelijk te vinden in bibliotheken.
update 24/10/2016 : het boek is blijkbaar ook verfilmd. Je kan de hele film (Nederlandstalig) bekijken via Youtube.
