Gelezen: Paddenstoelengeluk – Rob Chrispijn

Paddenstoelengeluk barst van passie !

Nooit gedacht dat ik een boek over paddenstoelen met zoveel plezier zou lezen. Oké, alles in de natuur boeit me wel, maar een boek met zo weinig foto’s en zoveel tekst ? Alleen maar over paddenstoelen? Ik geef toe dat ik even aarzelde. Anderzijds, catalogi genoeg hier, zelfs eenvoudige determinatietabel waarover ik het vorig jaar al had.

Was ik even verkeerd! Paddenstoelengeluk is géén encyclopedisch boek. Gelukkig maar, dat zou het lezen als een telefoonboek en wie heeft daar nu iets aan? Toch staat het vol, wat zeg ik, barstensvol weetjes en feiten over paddenstoelen. Rob Chrispijn is een kenner, een regelrechte specialist als het over paddenstoelen gaat. De kracht van het boek zit echter niet in al die kennis, maar wel de niet te stuiten passie van Chrispijn. Het lijkt alsof zijn hele leven beheerst wordt door paddenstoelen. Altijd op weg en nooit te berooid om – wat voor plannen ook – te stoppen om toch even op ontdekking te gaan.

Je trekt zo je wandelschoenen aan

Kan dat wel, dat je van paddenstoelen nooit genoeg krijgt ? Best wel, paddenstoelen zijn niet zo gekend als pakweg bomen, er zijn duizenden soorten alleen al in de Lage Landen, dus zelfs met de grootste ijver zal je ze wellicht nooit allemaal te zien krijgen. Een wondere wereld, waarvan zo weinig bekend is.

Bij het lezen van het boek kreeg ik al onmiddellijk zin om de wandelschoenen aan te trekken en zomaar in onze buurt op zoek te gaan naar de eerste de beste paddenstoel. Of beter gezegd: de vrucht van de paddenstoel, want paddenstoelen vormen ondergrondse netwerken, wat wij zien is bij wijze van spreken het topje van de spreekwoordelijke ijsberg. Lees: paddenstoelennetwerk.

Paddenstoelengeluk daagt uit

Bij het lezen van het boek werd ik soms wel ontmoedigd door dat gigantische paddenstoelenrijk. Ik zal nog wel een vliegenzwam en tonderzwam detecteren, een inktzwam en een boleet, misschien zelfs nog de fallus impudicus waarover zo mooi gezongen door Jan De Wilde. Maar daar stopt het wel een beetje. Toch krijg ik door het lezen van dit boek weer helemaal zin om mij te verdiepen in die wondere wereld. Ik gebruik daarvoor nog altijd deze eenvoudige determinatietabel, in de ogen van Rob Chrispijn wellicht véél te eenvoudig. Maar een mens moet ergens beginnen. Zo ook ooit Rob Chrispijn.

Heb je als pure leek wel iets aan dit boek ?

Al goed en wel, een man die vol passie schrijft over paddenstoelen en daar een behoorlijk specialist in is, maar heb je daar wel iets aan als je ambitie stopt bij het herkennen van, laat ons zeggen, pakweg 10 soorten ? Toch wel, want Chrispijn legt de wondere wereld van paddenstoelen bloot. Paddenstoelennetwerken die ervoor zorgen dat de ene boom voeding kan doorgeven aan die boom die het lastig geeft, een soort sociale zekerheid zeg maar. Maar evengoed paddenstoelen die minder netjes en leven op een boomwonde om de boom langzaam maar zeker uit te putten. Zoals de tonderzwam, maar die zorgde dan misschien wel voor een revolutie van formaat: want zo’n tonderzwam hielp onze voorouders prima bij het maken van vuur.

Het is trouwens best wel spijtig dat we zo weinig weten over paddenstoelen want

Er is uitgerekend dat als paddenstoelen massaal zouden stoppen met de vertering van dood materiaal de kringloop der natuur binnen tien jaar geruisloos tot stilstand zou komen.

Heksenkringen

Eén van de meest tot verbeelding sprekende fenomenen in de wereld van paddenstoelen zijn de heksenkringen. Zo’n heksenkring wordt altijd groter, binnen de cirkel is alle voeding zo’n beetje opgebruikt, waardoor ze gewoon een beetje verder op voedseltocht gaan, netjes rond het oorspronkelijke middelpunt.

In Noord-Amerika worden sommige heksenkringen op een leeftijd van 750 jaar geschat.

Zevenhonderdvijftig jaar ! Dat is nog iets anders dan die honderdjarige beuk ! Maar het gaat verder, aan de hand van DNA is ondertussen

een zwamvlok van een honingzwam ontdekt die 8,8 vierkante kilometer beslaat en vele duizenden jaren oud moet zijn.

Ik moet toegeven, ik heb géén idee wat een zwamvlok is, maar ik kan mij bij zo’n (ondergronds/bovengronds) netwerk wel iets voorstellen. Het prikkelt mijn nieuwsgierigheid maar ook mijn bewondering voor de natuur.

Dit is een foto van oktober 2017. Dankzij het boek van Chrispijn ben ik al een stuk verder in de ‘herkenning’ en weet ik al best wat meer te vertellen over deze schoonheden ! 

Gelukkig ook voor dummies zoals ik

Ha ! En daar stond het plots, zeker niet toevallig net in het deel waar toch foto’s te vinden waren: het hoofdstuk paddenstoelen voor dummies. Vijftien soorten worden er uitgebreid (met foto dus) beschreven. Ha ! Ik kan deelnemen aan dat paddenstoelengeluk !

Als je wat meer van paddenstoelen wilt weten, leer dan eerst algemene soorten herkennen. In plaats van je in te prenten hoe de fraaie maar uiterst zeldzame Gespikkelde champignonparasol eruitziet, kun je beter het zoekbeeld van een donsvoetje of een krulzoom in je geheugen opslaan. Want de kans dat je die twee algemene soorten op een wandeling tegenkomt is veel groter.

Dus oefen ik mij ondertussen elke dag in die 15 soorten (met plaatjes) die ik netjes als indertijd mijn Latijnse woordjes van buiten leer.

Ook voor kenners

Ik mag het dan al zeker niet zijn, dit boek is ook voor  kenners een aanrader. Dat Chrispijn alles zo nauwkeurig omschrijft hoeft geenszins een bezwaar te zijn, zijn passie en verwondering prikkelt mijn nieuwsgierigheid.

Ik ben dus duidelijk méér dan een beetje enthousiast over dit boek en al helemaal over de wondere wereld van paddenstoelen. Zoek je andere hulpmiddelen om paddenstoelen te herkennen, dan kan je hier terecht, maar wil je meer weten over de boeiende wereld van de paddenstoelen, dan is dit boek van Paddenstoelengeluk echt een aanrader !  Gevaar is – mijn ervaring – dat je plots twee keer zo lang over je wandelingen doet omdat je om de zoveel honderd meter stopt.

Praktisch

Rob Chrispijn, Paddenstoelengeluk. Van Vliegenzwam tot Toverchampignon, 248 blz. Een uitgave van Nijgh & Van Ditmar. Te koop bij o.a. bol.com voor € 20,00.