Ze hebben me wat wijsgemaakt ! Of deed ik dat zelf ?

Regels waar niemand aan twijfelt

De blogpost van Lilith bleef nazinderen. Niet dat de aarde plots rond de zon ging draaien, dat ook weer niet. Maar die kleine observatie, nl. dat iedereen regels in zijn hoofd heeft en de kritische vraag of dat wel altijd klopt. Zoals de regel om voor je kinderen gelijk te doen. Dat dat zo moet. Of, verwijzend naar Dorien Knockaert, dat het eten op je bord uit 3 delen moet bestaan (een hardnekkige hier, zeker als het lief vraagt ‘En wat wil je dan voor zetmeel ?’). 

De eerste twee zijn gemeengoed. Het andere soort regels waarover Lilith het heeft, zijn de regels en waarheden die we onszelf vertellen. Hoe we denken te moeten zijn. Of wie we denken te zijn. En dat dat niet altijd klopt.

Ik dacht vooral na over het eerste soort. Het genre ‘mannen huilen niet’, al vinden velen ondertussen dat dat een bedenkelijke regel is. Na 10 minuten had ik al een aardig lijstje. Tien minuten ! Waarheden die mij (en velen !) altijd zijn verteld en nog altijd ‘gelden’ in de gemeente maar waar toch vraagtekens mogen worden bij gezet. Wat moet dat niet zijn als je eens écht diep nadenkt ?

Waarheden die een vraagteken verdienen

1 Je moet je bord leeg eten

Die zit er heel diep in. Want je mag geen eten weggooien (ook een regel). Schaamte als ik in het restaurant mijn bord met eten erop laat afvoeren. Dat er zoveel mensen honger hebben (waar ! maar ik kan hen dit eten niet geven !), dat ik moet nadenken voor ik iets bestel.
Dus ook al heb ik helemaal geen honger meer en ben ik compleet verzadigd, volgens die regel zou ik toch nog verder moeten eten. Onderzoek wijst uit dat mensen zo geconditioneerd zijn dat ze bijna àltijd hun portie (of bord) opeten, of dat ze daar nu de honger of de zin voor hebben of niet. Niet voor niets propaganderen diëtisten om kleinere borden of porties te gebruiken.
Maar het blijft moeilijk. Zoals de kok waar we wekelijks gaan eten mij vroeg ‘vind je het deze week niet lekker ?’. Misschien is het niet zo beleefd tegenover de kok. Weer een regel.

2 Mannen zijn handig

Ik heb dat gigantisch lang geloofd. Dat komt ten dele omdat mijn broers en schoonbroers handig zijn en ik opgroeide in een gezin waar die regel klopte. Het resulteerde gelukkig niet in de omgekeerde overtuiging dat vrouwen onhandig zijn. Maar toch, ik heb ontzettend lang geloofd dat mannen een soort handigheidsgen hadden. Dat zij van nature konden behangen, kleine reparaties uitvoeren en meesters zijn in tuinonderhoud. Tot ik mijn echtgenoot ontmoette. En hij trouwens meteen ‘zijn’ regel moest laten varen dat vrouwen goed kunnen koken.

3 Als je éénmaal aan iets begint moet je het afmaken

Het is een regel die we aan onze kinderen meegeven. Wellicht om ze te confronteren met hun keuze. Om niet allerlei materiaal voor de kunstacademie te kopen om na een half jaar te besluiten dat de muziekschool (en instrument) toch leuker is. Wij hadden de regel al omgebogen naar ‘een jaar’, wat voor kind toch nog altijd lang blijft.
Maar zelf blijf ik het moeilijk hebben om die regel te breken. Zo lees ik werkelijk alle boeken helemaal uit, al denk ik na 100 bladzijden (volgens mij weet je het wel na 100 bladzijden) dat dit werkelijk mijn tijd niet waard is. Ik kan mij verliezen in details om toch maar iets volledig af te hebben. Om dan weer te vloeken dat sommige taken zoveel tijd kosten.

Rationeel weet ik dat het het onzin is om die regel kostte wat kost aan te houden. Verkeerde beslissingen komen voor. Echt ! Er blijven in vastzitten is zo zinloos. Maar wanneer voel je dat het tijd is om te gaan ?

4 Eerlijk duurt het langst

Die is er bij mij thuis zo in gedramd dat het een heilige koe is. De heilige koe is er nog altijd maar ik heb ondertussen al door dat het niet voor de hele weide geldt. Voor mezelf blijf ik daarin geloven. Iets achterhouden of niet juist vertellen maakt mij gigantisch zenuwachtig. In volle vaart iets doen waarvan ik weet dat het fout is, dat verziekt mij behoorlijk. Niet dat ik een heilig boontje ben. Maar die volle vaart en dat wéten ?
Lang dacht ik dat dit voor iedereen gold. Maar je moet maar de krant openslaan en het staat vol van verhalen van mensen die zich op kap van anderen (soms heel kwetsbare mensen) hebben verrijkt. Koffiemachines kopen bv. Waar is het moreel kompas ?

Dat zijn alvast vier waarheden waar ik behoorlijk mijn twijfels bij heb. En nu de andere ‘waarheden’, die dingen die ik mezelf wijsmaak en misschien helemaal niet waar zijn. Die mijn visie op de wereld en mezelf beperken waardoor ik hele werelden mis. Ik vind het knap hoe Lilith iemand gevonden heeft die mee met haar denkt en zo’n dingen in vraag durft te stellen. Over dat soort regels moet ik ook nog eens nadenken. Met tien minuten kom ik er niet vrees ik !

Nu en dan stilstaan bij de regels in je hoofd en hart blijkt best een goede investering !