Start to filosofie: doe en denk zoals Plato!

Vraag jij je soms af wat je met je leven aanmoet? Wat de dood betekent en welk impact dat denken over de dood heeft op je leven nu? Hoe je rechtvaardig kan leven of wat überhaupt rechtvaardigheid is? Mag je altijd jezelf zijn ook ten koste van anderen? Het zijn vragen die zo oud zijn als de mensheid, zelfs ouder dan onze tijdrekening. Je vindt deze vragen (en antwoorden!) in het boekje ‘Doe en denk als Plato’ van Nathanaël Masselot.

Filosofie is moeilijk, of juist niet

Wanneer je mensen vraagt wat ze denken over filosofie, dan krijg je gegarandeerd een breed spectrum dat gaat van ‘ontzettend moeilijk’ tot ‘iets van alle dag’. Het zit er dik in dat de eerste refereert aan filosofielessen en daarbij moeilijk verteerbare theorieën te horen kreeg. Termen ter plekke lijken te zijn uitgevonden en waar nooit helder werd wat ze nu écht betekenden. Aan de andere kant van het spectrum staat de man, de vrouw die filosofie als dagelijks, soms zelfs onbewust ritueel ziet: kritisch nadenken over wat er in het leven gebeurt, reflecteren op het bestaan. Beide zijn filosofie. Want ook de zogenaamde theoretische filosoof dacht immers na over dezelfde levenservaringen.

De school van Athene (Bron: Pixabay)

Doe en denk als Plato

Het boek ‘Doe en denk als Plato’ houdt zo wat het midden tussen beide groepen en dat is meteen de kracht van het boek. Kunnen we iets leren van een filosoof van duizend jaren geleden dat nu nog van tel is? Of is de wereld ondertussen zo veranderd dat dit niet mogelijk is? Kan een filosoof die zich bediende van beelden uit zijn tijd, nog iets zeggen dat herkenbaar is in deze 21ste eeuw, en in het leven van de man of vrouw die ’s morgens de kinderen naar school brengt en vervolgens naar het werk trekt, waar filosofisch handelen of denken helemaal niet op de agenda staat? En als dat al het geval zou zijn, loont het om bijvoorbeeld Plato te lezen?

De drang om orde te scheppen in een periode vol twijfels en licht te laten schijnen op wat we niet begrijpen, de behoefte aan een nieuwe blik op het dagelijks leven of gewoon de wens jezelf te leren kennen: er zijn redenen te over om Plato te lezen! (…) Dit werk laat je stap voor stap kennismaken met het gedachtengoed van Plato aan de hand van verschillende thema’s, die echter allemaal diep geworteld zijn in ons eigen leven. We vinden ze terug waar het in de ethiek om Plato om draait: onze manier van denken bepaalt ons handelen.

Citaat uit Nathanaël Masselot, Doe en denk als Plato, wijs, filosofisch, rechtvaardig, moedig, uitgeverij Kosmos 2023

Van Plato naar de 21ste eeuw

Het boek is ‘didactisch’ heel sterk opgebouwd. Er zijn 4 hoofdstukken die handelen over denken en doen (1); ethiek (2), kennis (3) en tenslotte rechtspraak en politiek (4).

Elk hoofdstuk omvat enkele vragen en combineert die vervolgens met orginele (!) teksten van Plato. Er volgt uitleg en er wordt een brug gelegd naar deze tijd. Tenslotte is er altijd een samenvatting. Tussendoor zijn de teksten verlucht met originele en humoristische tekeningen. Het boek zit goed in elkaar!

Filosofische vragen

Hier volgen enkele filosofische vragen die in het boek behandeld worden:

• Kan filosofie de angst voor de dood wegnemen?
• Wat zijn onze opvattingen eigenlijk waard?
• Kan een filosoof echt de waarheid spreken?
• Moet je al je schulden betalen?
• Waarom houden we van wat mooi is?
• Is de bedreiging van de democratie onvermijdelijk?

Ik interesseerde me niet alleen voor hen die dapper zijn in de oorlog, maar ook voor hen die moedig de gevaren op zee trotseren en natuurlijk voor al diegenen die moed tonen ten overstaan van ziekte, armoede en politiek; en (…) niet alleen voor hen die dapper hun pijn en angst verdragen, maar ook voor hen die uitmunten in de strijd tegen verlangens en pleziertjes.

Plato, Laches, 191d-e, geciteerd in Nathanaël Masselot, Doe en denk als Plato, wijs, filosofisch, rechtvaardig, moedig, uitgeverij Kosmos 2023

Moed heeft, volgens Plato (en de interpretatie van Masselot) alles te maken met het dagelijkse leven. Het heeft vooreerst te maken met ‘de durf om het eigen gedrag onder de loep te nemen’ en vervolgens de ‘moed om onze ideeën in praktijk te brengen‘.

En zo brengt Masselot Plato bij u en mij. Vraag na vraag, thema na thema.

Voor wie is dit boek?

Voor iedereen die maar een beetje liefde heeft voor filosofie (vragen stellen bij het alledaagse leven) is dit een fijn boek om lezen. Maar ook wie specifieke interesse heeft in Plato of in de oudheid krijgt hier een degelijke boterham voorgeschoteld. Nathanaël Masselot is doctor in de wijsbegeerte en dat merk je wel. Wat hij schrijft is degelijk en letterlijk ‘verantwoord’: het boek is voorzien van tal van voetnoten en verwijzingen naar andere filosofen die verder gingen met de ideeën van Plato. Zelf vond ik dit een verrijking, maar je kan evengoed de voetnoten overslaan en vooral genieten van het eigen filosoferen. Je kan je eigen dialoog met Plato zo beginnen.

Praktisch

Nathanaël Masselot, Doe en denk als Plato, wijs, filosofisch, rechtvaardig, moedig, Kosmos 2023, telt 288 blz. en is o.a. te koop bij Bol.com voor € 20,00 (paperback).

Lees je graag?

Op DeWereldvanKaat kan je tal van boekbesprekingen vinden. Hier vind je ze allemaal.
Je kan mij ook volgen op (klik op afbeelding!)