Trek: Eten vroeger en nu – een vrolijk boek

‘Ga met me mee op avontuur door het verleden, verbaas je over handige oplossingen en smerige onderwegmaaltijden van weleer en laat je inspireren door toen om nu de lekkerste dingen uit je keuken te toveren’.
Aan het woord is Charlotte Kleyn die als culinair historica anderhalf jaar op zoek ging naar hoe er vroeger gegeten en vooral gekookt werd tijdens (lange) reizen. Waar mogelijk reisde ze mee, al dan niet op de manier van vroeger. Het resultaat is een boek vol vrolijke verhalen en culinaire wetenschap.

Trek: een boek voor vrolijke avonturiers

De reizen in ‘Trek’ zijn avontuurlijk: van reizen met het koggeschip dat de hanzesteden aandeed tot dineren boven de wolken. Altijd weer zoekt Kleyn de keuken op. Dat doet ze niet enkel door onder te duiken in de archieven, maar waar kan gaat ze voor de ervaring: ze reist zoals vroeger, al durft ze evengoed wat gemak van de 21ste eeuw meenemen.

Op een grijze oktoberdag bezoek ik de Kamper Kogge. (…) Als er gasten zijn dragen alle medewerkers een middeleeuws kostum en de materialen, technieken en decoraties zijn zo middeleeuws als maar kan – daar zit de ‘authenticiteitscommissie’ met haar neus dicht bovenop – maar aan sommige moderne zaken ontkom je tegenwoordig niet meer. Probeer maar eens door een sluis van de Afsluitdijk te komen zonder motor, met goedkeuring van de brandweer waarheidsgetrouw middeleeuws te koken op een houten schip, of een leuke avond te hebben met lauw bier uit een houten vat.

Citaat uit Charlotte Kleyn, Trek, eten onderweg – toen en nu (Nijgh & Van Ditmar 2021)

Toch bezorgt het ‘zo waarheidsgetrouw’ opnieuw beleven haar onverwachte avonturen.

Opsluiting voor wie klaagt over het eten!

Vragen of het eten lekker is of enige commentaar geven op het eten kon je op een schip van De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC, 17de eeuw) beter niet doen.

Lekker was het allemaal niet, maar daar kon je beter je mond over houden. Wie mekkerde over het dieet kon een maand gage verliezen, en als je je dagelijkse hap zo zat was dat je hem overboord gooide, verloor je twee maandsalarissen en dreigde er opsluiting en afranseling.

Citaat uit Charlotte Kleyn, Trek, eten onderweg – toen en nu (Nijgh & Van Ditmar 2021)

Een geschiedenisboek of een kookboek?

Twaalf keer trekt Kleyn er op uit. Als lezer kook je mee met de padvinders, maar leer je evengoed waarom curry zo veel geserveerd wordt op het vliegtuig. Dan weer ben je een derdeklasser die onderdeks vaart naar het ‘verre Amerika’, een andere keer schuif je aan in de eetzaal van de Oriënt Express.
Na iedere reis deelt de auteur recepten: zoals het vroeger was maar met een figuurlijk sausje uit de 21ste eeuw. Het levert een verzameling van originele recepten op met namen die verbonden zijn met de situatie. Wat dacht je bv. van ‘Mijn officiersballen’, een recept bij de marine?

Wat ik er van vond

Het boek is zo vlot geschreven dat het leest als een trein. Doordat de auteur er zelf op uittrekt reis je als lezer mee en volg je haar avonturen. Charlotte Kleyn schrijft niet enkel vlot, ze doet het op een speelse en humoristische manier die je nu en dan doen glimlachen. Het verhaal is zo beeldend geschreven dat je je als lezer zonder veel moeite kan voorstellen hoe het geweest moet zijn toen.
Of toch een beetje. Want ik geef toe: zittend in mijn comfortabele zetel met een hapje binnen handbereik kon ik nu en dan alleen maar gniffelen bij de ongemakken van zoveel avontuur. Ondertussen draai ik wel twee keer mijn tong voor ik ooit nog klaag over het eten!

Praktisch

Charlotte Kleyn, Trek, eten onderweg – toen en nu telt 208 blz. en is uitgegeven bij Nijgh & Van Ditmar (2021). Te koop bij o.a. Bol.com voor € 25,00 (paperback).

Zin in meer boeken? Lees hier andere reviews op DeWereldvanKaat.