Waarom worden we dik ?
Mindless Eating – Brian Wansink
Brian Wansink doet onderzoek aan zijn universiteit en wil maar één vraag oplossen : waarom eten we meer dan we denken ? Wat zijn de triggers die ons doen eten ? Hoe komt het dat we meer eten zonder het te beseffen ? Ook diégenen die gewapend zijn met massa’s kennis over voeding, zij die over bergen discipline beschikken en zelfs … de psychologen die onderzoek doen naar al dat eten ! Hoe komt dat toch ?
200 keuzes per dag die met voedsel te maken hebben
Mindless Eating, zo luidt de titel van het boek en dat is ook precies waar het om gaat : dagelijks eten we heel wat waarbij we ons totaal niet bewust zijn van de hoeveelheid of wat we eten. De aanleiding is zelfs dikwijls niet eens intern (honger, goesting, stress) maar kleine variabelen die we nauwelijks opmerken.
Het gaat daarbij om hoe voedsel verpakt is, in welke porties, maar evengoed welke kleur voeding heeft en hoe lang de weg is (letterlijk en figuurlijk) van voeding naar maag. Een eindeloze lijst is het volgens Wansink. Bewust en onbewust maken we per dag 200 beslissingen rond voeding : Ontbijt of niet, brood of havervlokken, koffie of thee, hoeveel ? Eten we op het werk of thuis, warm of lunch, spreken we af met iemand of niet … en ga zo maar voort. Heel wat van die beslissingen nemen we onbewust, en juist dààr gaat het mis !
Dit doet ons onbewust meer eten
-
Het vooruitzicht
Simpel : alleen al denken aan eten doet meer eten en verder : als we verwachten dat het lekker zal zijn, eten we ook al meer !
Nogal logisch zou je denken ! In zijn onderzoek werden 2 groepen getrakteerd op een menu. Twee keer net hetzelfde, alleen aten de mensen die in een restaurant zaten met een Franse naam, behoorlijk meer dan diegene die in een restaurant aten met de naam ‘Eten bij Mieke’, ik zeg maar wat.
Idem dito bij “merkwijnen” : Beide wijnen waren identiek, de eerste kreeg echter een Franse ‘ronkende naam’, de andere verwees naar een onbekende streek. De rest kan je raden ! -
We eten met onze ogen
Onze maag kan niet tellen. Om enig idee te hebben hoeveel we eten baseren we ons op wat we zien. Nu is ons oog makkelijk te misleiden. Onze eetborden zijn alsmaar groter geworden en omdat ons oog in verhoudingen denkt, eten we alsmaar grotere porties. Zijn we tenslotte niet allemaal opgevoed met het gebod “eet je bord leeg ?”
-
Zien eten doet eten
Mijn moeder zei het al, en het is waar ! Wansink bevestigt met zijn onderzoek dat wanneer we met 3 mensen eten, we gemiddeld 2 keer zo lang eten én ook meer eten.
-
Het gevoel genoeg te hebben … ontbreekt
Wansink schotelde mensen een bord soep voor. Wat sommigen niet wisten, is dat het bord, bij sommigen, via een darmpje onderaan de bodem, continu werd bijgevuld. Deze mensen aten meer soep maar noteerden zich nadien niet meer verzadigd dan anders. Dat ze een verkeerd beeld hadden over hoeveel ze gegeten hadden is evident (ze werden immers visueel misleid), maar dat hun verzadigingsgevoel er zo naast zat is iets anders.
-
We hebben geen overzicht
Stel je een restaurant voor waar je kippeboutjes krijgt, een soort Kentucky Fried Chicken. Je krijgt er zoveel je wil. De serveersters vullen steevast aan. Alleen laat ze bij sommige tafels de botjes liggen en bij andere haalt ze ze op.
Vaststelling : waar de botjes werden opgehaald werd merkelijk meer gegeten.
Opnieuw : onze maag ‘zei’ niets, maar we werden met onze ogen misleid. -
Hoe groter de verpakking hoe groter de portie
Cornflakes uit een grote doos of een klein pakje ? We eten ermeer als het uit een grote verpakking komt. Idem met drank : we drinken minder uit hoge smalle glazen dan wel uit brede kleine. (Is daarom het whiskeyglas klein en breed ?)
-
Hoe meer variatie, hoe meer we eten
Experiment : laat mensen, voor de film, zoveel M&M’s nemen als ze willen. Vele kleuren beschikbaar ? Er wordt meer gegeten. Eten jullie ook meer als er meer keuze is ? Ik wel ! Denk maar ontbijtbuffet in een hotel, of al die verschillende tapas, of een gourmetschotel !
-
Grote lepels versus kleine lepels
Wie met kleine lepels eet, eet minder dan met grote. Idem voor wie popcorn mag scheppen naar hartelust : geef die een kleine beker en hij eet minder, ook al mag hij terugkomen.
-
Hoe minder moeite, hoe meer eten
Secretaresses kregen een hele tijd door chocolade. Alleen stond de chocolade soms in het zicht, soms niet in het zicht, en soms op de kast aan de muur. Wanneer werd er het meeste gegeten denk je ?
-
Portiemanagement
Dit werkte zelfs met kinderen ! Er waren kinderen die koekjes kregen een zip-loc zakje en andere kregen ze op een bord. De 2de groep kinderen vroeg om meer, de eerste groep niet. We eten onbewust gewoon onze portie op, met alle gevolgen van dien als die portie wel eens zeer groot is. (Denk aan een grote zak chips ! )
Vermageren zonder moeite ! Ja hoor !
Het beste dieet is het dieet waarvan je niet eens weet dat het een dieet is. Zo schrijft Wansink en gelijk heeft hij. Wist je trouwens dat er een marge is van 20 procent (10 % meer en 10 % minder) waarin ons lichaam niet ‘weet’ of ‘voelt’ of het meer al dan niet minder eet ? Volgens Wansink is het beste dieet hetgene dat zich daarop toespitst, je bent je dan niet eens bewust dat je minder eet, wat zoveel is als vermageren zonder moeite !
Je kan bovenstaande ‘wetenschap’ ook helemaal in je voordeel gebruiken :
- zelf porties maken
(een schaaltje chips in plaats van een zak, en zeg aan jezelf dat je evenveel ‘mag’ eten, doordat het feit dat je ‘grip’ hebt op de hoeveelheid, is de kans groter dat je minder eet). - je snoepgoed op moeilijker te bereiken plaatsen bergen.
Denk kelder of in de bergplaats. - kleinere borden – kleine lepels
- minder variatie in één keer
Soms zet ik ’s morgens alle mogelijke ontbijteten klaar, en inderdaad, dat alleen al doet mij meer eten dan gewoon beslissen wat ik ga eten en enkel dat op tafel zetten.
En zo kan ik nog wel even doorgaan.
Wansinki is fun !
Dit boek leest als een trein en staat vol “restaurantexperimenten”. Keer op keer toont hij aan hoe we eigenlijk veel meer eten dan waar we bewust van zijn. Hij doet dat niet met op een belerend toontje, maar op een manier die je doet denken aan een overenthousiaste gekke professor die leeft voor zijn onderzoek.
Geen zin om heel het boek te lezen ? Niet erg, klik naar zijn website en bekijk de filmpjes, of tik gewoon zijn naam in bij ‘video’s’. Of wat dacht je van deze Tedconferentie ?
Praktisch
Brian Wansink, Mindless Eating. Ik las het e-book, te koop via amazon.co.uk voor $ 9,79. Het boek is eveneens te koop (ebook en paperback € 12,49 ) in het Nederlands via bol.com
Ook jouw blog leest als een trein. Interessant topic!
Ik merk dat hij helemaal gelijk heeft. Ook in het feit dat je ondanks ‘kennis’, toch weer in dezelfde vallen trapt… Maar ik probeer iets alerter te zijn !