Gelezen: we moeten allemaal feminist zijn – Chimamanda Ngozi Adichie

Kerstcadeautje

Het lief en ik kregen van onze dochter beiden een boek(je) over feminisme. Geen idee of ze ons een expliciete boodschap wou geven, maar we horen genoeg verhalen om te besluiten dat het iets is wat haar behoorlijk bezighoudt. Niet zo verwonderlijk overigens als je weet dat ze genderstudies studeert. (Een hele opgave als mensen je vragen ‘en wat is dat dan precies?‘).

Feminisme, so what?

Toen ik haar leeftijd had, kende ik een periode waar ik me verdiepte in Simone de beauvoir, aan wie ik het idee overhield dat ‘vrouw’ een constructie van de (mannen?)maatschappij is. In Engelse vertaling is dit:

“One is not born, but rather becomes, a woman.”

Simone de Beauvoir

“Man is defined as a human being and woman as a female – whenever she behaves as a human being she is said to imitate the male.”

Simone de Beauvoir –

Sinds die adolescentie ben ik nog weinig bezig geweest met feminisme, maar dankzij de dochter word ik er wel gevoeliger aan en dat hoognodig, want wat we normaal vinden is soms ronduit fout.

Chimamanda Ngozi Adichie

Ik las het boekje ‘We moeten allemaal feminist zijn’ van Chimamanda Ngozi Adichie op een dik uur uit. Het is een wat groot uitgevallen artikel, een in boekje uitgegeven TEDx-lezing uit 2013. Haar eerste opmerking is al een schot in de roos: feminisme is een beladen woord dat in veel kringen met niet veel goeds geassocieerd wordt. Feministen zouden ongelukkig zijn (want geen man), zou on-Afrikaans zijn (want Westers), of het zijn ronduit mannenhaters. Samengevat: het zijn mensen die een probleem hebben met zichzelf.

“Als we iets steeds opnieuw hetzelfde doen, wordt het normaal”.

Chimamanda Ngozi Adichie in “We moeten allemaal feminist zijn”

Het zit in kleine en grote dingen. Toegepast op België vraag ik mij tegenwoordig af waarom er bv. meer aandacht wordt besteed aan de sportman van het jaar dan wel aan de sportvrouw. Bij het wielrennen, een sport die ik hier door de liefde van man volg, valt het me steeds op dat de mannenlijke overwinnaar van een koers een interview krijgt en veel mediabelangstelling en er in de marge over de overwinning bij de vrouwen.

Toen we onlangs naar de garage gingen om te zien voor een nieuwe auto voor de man (!) richtte de verkoper zich continu tot mij omdat onze interesse naar een kleine stadswagen ging, ook al zei ik wel 5 keer dat de auto voor mijn man was (die er overigens bijstond). Hadden we interesse getoond in een 4×4, (wat mij dan weer zou interesseren maar om milieuredenen niet aan de orde is), dan kreeg mijn man wellicht alle aandacht.

Vind je me aardig?

Tot mijn grote schande moet ik erkennen dat ik mij soms afvraag of feminisme nog van deze tijd is. Hebben mannen en vrouwen niet dezelfde kansen? Ik noem het ’tot mijn grote schande’, omdat ik dit wijt aan een gebrek aan bewustzijn van mijn kant.

Zo verwijst Chimamanda Ngozi Adichie naar de gigantische moeite die vrouwen doen om aardig gevonden te worden. Het lijkt een culturele norm: vrouwen moeten aardig zijn (en lief). Een man die zegt waar het op staat, grenzen trekt, leiding neemt, wordt geprezen. Een vrouw die net hetzelfde doet riskeert ‘bazig’ te zijn, een ‘bemoeial’. Meisjes wordt geleerd om aardig te zijn.

Een man die naar een zakelijke bespreking gaat vraagt zich niet af of hij serieus genomen gaat worden op basis van wat hij draagt, een vrouw doet dat wel.

Chimamanda Ngozi Adichie in “we moeten allemaal feminist zijn’

Opvoeding

Volgens Chimamanda Ngozi Adichie is er nog veel werk aan de winkel en begint dat met de opvoeding van onze dochters en zonen. Mannelijkheid wordt volgens de auteur nog te vaak te smal gedefinieerd als angst voor zwakte en kwetsbaarheid terwijl meisjes te vaak subtiel wordt aangeleerd zichzelf weg te cijferen en vooral aardig te zijn. (Lees: niet opkomen voor je rechten).

Hoe harder een man denkt te moeten zijn,
des te zwakker zijn ego.

Chimamanda Ngozi Adichie in ‘we moeten allemaal feminist zijn’

We moeten allemaal feminist zijn

De grote verdienste van deze lezing is dat ze het feminisme terug onder de aandacht brengt. Het wordt te snel ondergesneeuwd onder ‘wat nu eenmaal zo is’. Vragen stellen is nooit een slecht idee. Iets doen omdat het altijd zo geweest is, is ronduit dom. Ja, we moeten allemaal feminist zijn. Dingen in vraag durven stellen, aandacht hebben over hoe onze beeldvorming over iemand tot stand komt en kritisch durven zijn. Ook tegenover onszelf, want feminisme is een zaak van iedereen.

Ook interessant over dit onderwerp: The handsmaid tale. Wanneer vrouwen gereduceerd worden tot baarmachines.