Gelezen : Wij zijn Arabieren – Maarten Zeegers

Syrië is ver van mijn bed

Syrië is nauwelijks uit het nieuws weg te slaan en toch moet ik altijd even denken waar het land ligt. Ondanks de vele vrienden-wereldreizigers ken ik niemand die ooit in Syrië is geweest. Uit geschiedenislessen herinner ik me enkel Damascus. Iets met poorten. Bloeiende stad. Maar daar eindigt het ook mee. Of toch, zo was het enkele jaren geleden. Nu denk ik aan Syrië en denk ‘vluchtelingen’, ‘oorlog’, ISIS, ellende. Maar een land moet toch méér dan dat zijn ?

Als westerling studeren in Syrië

Maarten Zeegers schreef zich als ‘Hollandse’ student in aan een universiteit in Damascus. Het waren de jaren net voor het protest. Het eerste wat mij verwonderde was dat dit überhaupt mogelijk was. Hij schreef zich als niet gelovige (!) in om de sharia te bestuderen. Hij sloot er vriendschap met medestudenten, moslims die hem respecteerden in zijn ‘ongeloof’. Wie de sharia bestudeerde zou zich sowieso wel bekeren tot de islam, zo aantrekkelijk is die religie wel, althans, dat dachten zijn nieuwe vrienden.

Inlichtingendiensten

[perfectpullquote align=”left” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Het precieze aantal mensen dat voor de moekhabarat werkt is onbekend, maar er wordt weleens gezegd dat de ene helft van de bevolking de andere bespioneert.[/perfectpullquote]

Zeegers was er onder het (toen nog niet openlijk betwiste) regime van Bashar Hafiz al-Assad. Zijn inschrijving als buitenlander in een Syrische universiteit mocht dan wel ‘redelijk’ vlot gaan, toch werd hij al van dag 1 door de inlichtingendiensten gevolgd. Ondanks alles blijft Zeegers zich vrij bewegen in het land en onderhoudt hij vele contacten.
Hij blijft er ook vrij rustig onder. Wanneer zijn visum vernieuwd moet worden is hij meer even ongerust. Die stempel komt er wel terug in !

Leven zoals De Profeet leefde

[perfectpullquote align=”right” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]De sharia, de islamitische wet, is het geheel aan regels waar een moslim zich in het dagelijks leven aan moet houden. Het gaat hierbij niet alleen om puur religieuze voorschriften, maar ook om dingen die wij in het Westen eerder zouden beschouwen als traditie, hygiëne of goed fatsoen.[/perfectpullquote]

Wat opvalt is dat in Syrië (en wellicht in nog andere landen) het hele land doordrongen is van religie en dat dit veel verder gaat dan het belijden van geloofswaarheden. Zo krijgt Zeegers een kwalijke blik als hij zijn boekentas op de grond zet. “De Profeet deed dit ook niet”. Een goede moslim (in Syrië) probeert in alles zo goed mogelijk het leven van De Profeet de immiteren. Vandaar de baarden en de kledij. Vandaar ook dat sommige zelfs zo ver gaan van geen toiletpapier te gebruiken maar een kiezel.
Dit is ons als westerling compleet onbekend. In een cultuur waar individuele vrijheid en vooruitgang zo hoog in het vaandel gedragen worden kunnen wij ons moeilijk voorstellen dat we dergelijke dagdagelijkse handelingen zouden willen imiteren van iemand die meer dan 1000 jaar leefde. Handelingen die op zich totaal geen ethische waarde hebben.

Steeds meer krijgt Zeegers de indruk (en dus ook de lezer) dat het uiterlijke belangrijker is dan het innerlijke. “Regels” worden omzeild, zo zijn ze ’technisch gezien” wel in orde, en heeft de rest weinig belang. De seksuele moraal is er dan ook – naar onze normen – heel dubbel.

Er is niet één islam

Het is makkelijk te denken dat alle moslims hetzelfde denken maar dat is natuurlijk niet zo. Zeegers kwam in Syrië in contact met verschillende relligieuze groeperingen zowel binnen als buiten de islam. Zij lijken daar vreedzaam naast elkaar te leven, maar samenleven doen ze echt niet.

Wat denkt Zeegers zelf ?

Welke positie Zeegers zelf inneemt is mij niet altijd duidelijk. In zijn boek lijkt het alsof de ogen van de inlichtingendienst nog altijd aanwezig zijn. Hij is voorzichtig. Zeer voorzichtig en dat is wel het grootste minpunt van het boek. Hij beschrijft en dat heeft zeker zijn waarde, maar ik had het meer gewaardeerd mocht hij nu en dan standpunt hebben ingenomen ten aanzien van de politieke en maatschappelijke situatie. Hij blijft wat dat betreft toch precies altijd behoorlijk op de vlakte.

Samengevat

• Taal  : Bijzonder vlot geschreven, het leest als een roman
• Inhoud : biografisch verhaal van jonge (atheïstische) Nederlander die in Syrië de sharia gaat studeren. Veel achtergrondinformatie over zowel de islam als de geschiedenis van Syrië
• Emotie :  Je wordt geraakt door de onmacht en veerkracht
• Themata :  organisatie van het dagelijkse leven in Syrië voor de opstanden/oorlog
• Genre : autobiografisch
• Personages :  Martin Zeegers
• Context : Syrië enkele jaren tot 2011 (begin opstanden)
• Wie moet dit lezen ?
  • Iedereen die zich afvraagt waarom moslims soms dingen doen die ze doen. Een volledig antwoord krijg je niet, maar je merkt alvast dat het westerse concept van religie (privé-zaak, belijden van geloofswaarheden) toch niet helemaal past voor de islam.
  • Iedereen meer wil weten over de ontstaansgeschiedenis van de islam
  • iedereen die een korte introductie wil in de recente geschiedenis van Syrië

Praktisch

Maarten Zeegers, Wij zijn Arabieren, 287 bladzijden, april 2012, te koop bij bol.com voor € 5,00 (paperback). E-book voor € 9,99. Ik las de Kindleversie voor $ 7,66.

De citaten komen allen uit het boek.